Mantelzorgwoningen

Er zijn 3 typen mantelzorgwoningen

1.    Mantelzorgwoning
Om mantelzorg te kunnen verlenen kan een mantelzorgwoning worden gerealiseerd. Aan de hand van een checklist wordt door de gemeente bepaald of er sprake is van mantelzorg waarbij er recht is op een mantelzorgwoning. Er moet sprake zijn van een zorgbehoefte en een zorgrelatie. Er wordt in ieder geval 10 uur per week aan zorg geleverd, daarbij gaat het om intensievere zorg. En er geldt tevens dat wanneer de mantelzorger stopt met zorg verlenen en deze zorgverlening niet wordt overgenomen door een bewoner van de mantelzorgwoning of de hoofdwoning, dat het recht op een mantelzorgwoning vervalt. In veel gevallen kan een mantelzorgwoning vergunningsvrij worden gerealiseerd.

Voor het realiseren van dit type mantelzorgwoning heeft u een verklaring nodig. Dit kan doormiddel van een verklaring van een huisarts, wijkverpleegkundige of door de gemeente. Informatie betreft mantelzorg kan worden aangevraagd bij infobouwzaken@jouwgemeente.nl. Hierna vindt een tafelgesprek plaats met een collega van team WMO. Zij komen daarvoor graag bij u langs.

2.    Pré-mantelzorgwoning
Als gemeente vinden we het van belang mee te denken richting de toekomst en mogelijkheden te creëren op het gebied van generatiewoningen. Vaak is het onbekend wanneer iemand zorgbehoevend wordt, anderzijds zijn mensen hier graag op voorbereid. Daarom is het ook mogelijk om een pré-mantelzorgwoning te realiseren. Er is recht op een pre-mantelzorgwoning wanneer de leeftijd van 70 jaar bereikt is, of gepasseerd is. Een pre-mantelzorgwoning kan alleen met een vergunning gerealiseerd worden.

Voor het realiseren van dit type mantelzorgwoning is een vergunning nodig. Deze kan worden aangevraagd via www.omgevingswet.overheid.nl voor de activiteit ‘bouwen’ en ‘handelen in strijd met de regels ruimtelijke ordening’.

3.    Post-mantelzorgwoning
Er zijn ook gevallen waarbij een (pré-)mantelzorgwoning gerealiseerd is en dat er intrek in de woning wordt genomen met een partner. In het geval van overlijden van de zorgbehoevende of degene die de leeftijd van 70 jaar heeft bereikt, komt het recht op een (pré-)mantelzorgwoning te vervallen. Wanneer de partner overblijft kan de (pré-)mantelzorgwoning worden gebruikt als een zogenaamde post-mantelzorgwoning. Daarbij moet er wel sprake zijn van een gerelateerde bewoner. Deze relatie dient aangetoond te worden door gegevens te overleggen waaruit blijkt dat er sprake was van een huwelijk, samenlevingscontract, geregistreerd partnerschap of aantoonbaar samenwonen. Een post-mantelzorgwoning kan alleen met een vergunning gerealiseerd worden.

Voor het realiseren of behouden van dit type mantelzorgwoning is een vergunning nodig. Deze kan worden aangevraagd via www.omgevingswet.overheid.nl voor de activiteit ‘bouwen’ en ‘handelen in strijd met de regels ruimtelijke ordening’.

Voorwaarden voor alle 3 de typen mantelzorgwoningen

Huisvesten van maximaal twee personen
Huisvesting in verband met mantelzorg, in of bij een woning, van één huishouden wat bestaat uit maximaal twee personen, van wie ten minste één persoon mantelzorg verleent aan of ontvangt van een bewoner van de woning.
Simpel gezegd, in een mantelzorgwoning is het enkel toegestaan om met twee personen te verblijven.

Het tijdelijke karakter van een mantelzorgwoning

Een mantelzorgwoning is in alle gevallen tijdelijk. Hier dient ook rekening mee gehouden te worden bij de realisatie van een mantelzorgwoning. Aanpassingen ten behoeve van de mantelzorg zijn slechts tijdelijk toegestaan. Denk hierbij aan het plaatsen van sanitaire voorzieningen in een bijgebouw dat voor mantelzorg wordt aangewend. Simpel gezegd moet een mantelzorgwoning wanneer er geen mantelzorg meer wordt geleverd en geen sprake is van een post-mantelzorgwoning onbruikbaar worden gemaakt voor bewoning.

Beëindigen mantelzorgwoning
Als de mantelzorgsituatie eindigt, moet de mantelzorgwoning (weer) de functie van bijbehorend bouwwerk krijgen of worden weggehaald. Tenzij het een post-mantelzorgwoning wordt. Als er sprake is van een gehuurde unit dan zal deze weer worden opgehaald door het bedrijf. Feit is dat gebouwen voor vergunningsvrije mantelzorg echter vaak blijven (be)staan, met dien verstande dat er geen sprake meer is van gebruik als woning. Mantelzorgeenheden, gerealiseerd met een al dan niet tijdelijke vergunning, moeten afhankelijk van de voorwaarden worden gesloopt/verwijderd. Als het de verbouwing van een bestaand gebouw betreft, moet deze in originele staat worden teruggebracht. Hier vindt controle op plaats. Dit om te voorkomen dat oneigenlijk gebruik wordt gemaakt van een mantelzorgvoorziening. Voor het verwijderen van een mantelzorgwoning hanteren wij een periode van maximaal een half jaar. De beëindiging van de mantelzorgfunctie kan doorgegeven worden aan Bouwtoezicht via bouwtoezicht@jouwgemeente.nl. 
 

Er zijn drie manieren waarop een mantelzorgwoning gerealiseerd kan worden.

1. Een mantelzorgwoning kan in bestaande bebouwing gerealiseerd worden. Wanneer een schuur of bijgebouw wordt gewijzigd in een mantelzorgwoning zijn er aanpassingen nodig. Denk hierbij aan sanitaire voorzieningen.
2. Er kan een unit worden geplaatst die als mantelzorgwoning gebruikt kan worden, zogenaamde mantelzorgunits.
3. De mantelzorgwoning kan gerealiseerd worden in nieuwe bebouwing. Hiervoor geldt hetzelfde als het realiseren van een mantelzorgwoning in bestaande bebouwing. Aanpassingen voor bewoning zijn alleen toegestaan zolang het als mantelzorgwoning wordt gebruikt.
 

De realisatie van de mantelzorgwoning kan op verschillende planologische manieren plaatsvinden. In sommige gevallen is een mantelzorgwoning vergunningsvrij of moet er juist een vergunning aangevraagd worden. Welke planologische procedure wordt gevolgd hangt af van de omstandigheden. De mantelzorgwoning dient altijd aan de eisen van het Bouwbesluit te voldoen.

Daarbij zijn vooral de technische aansluitingen belangrijk. Denk hierbij aan de aansluiting op de riolering en nutsvoorzieningen. Ook moet er worden voldaan aan de parkeernormen. Neem daarom vooral contact op met de gemeente om te informeren naar de mogelijkheden.
 Wilt u weten wat mogelijk is voor u? Neem contact op met de collega’s van de frontoffice via: infobouwzaken@jouwgemeente.nl.

Als er voor een mantelzorgwoning een tijdelijke omgevingsvergunning is verleend, vervalt na het verlopen van de tijd het recht om de mantelzorgwoning te laten staan. Dit is het geval als er geen sprake meer is van mantelzorg en de mantelzorgwoning niet meer voor pré- of post-mantelzorg wordt aangewend. Zodra de vergunning niet meer geldig is, moet de mantelzorgwoning dus zijn/worden verwijderd.

Dit geldt ook voor vergunningsvrije bouwwerken wanneer deze alleen vergunningsvrij gerealiseerd mochten worden ten behoeve van mantelzorg. De Wabo biedt de mogelijkheid om ten behoeve van mantelzorgwoningen in het buitengebied tijdelijk meer vergunningsvrije bebouwing toe te staan.

Als de mantelzorg wordt beëindigd, dan moet een vergunningsvrij in gebruik genomen bijgebouw dat al legaal aanwezig was ook weer in de oude staat worden hersteld.

Indien wordt geconstateerd dat de mantelzorgwoning dan wel de mantelzorgvoorziening nog aanwezig is en er geen sprake meer is van de omstandigheden, op grond waarvan men recht heeft op een mantelzorgwoning, gaat handhavend opgetreden worden.
 

Mantelzorgwoningen betalen initiatiefnemers zelf. Men huurt of koopt een mantelzorgunit, zet tijdelijk een gebouw neer of verbouwt de woning of een bijgebouw. Deze kosten vergoedt de gemeente niet uit het (Wmo) budget. Woonkosten heeft immers iedereen.

De kosten die de mantelzorger maakt om dichter in de buurt van de te verzorgen persoon te wonen, worden gedragen door de initiatiefnemer. Het afbreken van de woonunit of het terugbrengen naar de oude situatie komt voor rekening van de eigenaar.

Het realiseren van een mantelzorgwoning kan ook gevolgen hebben voor de belastingen, een uitkering en de WOZ-waarde.

Daarnaast worden er legeskosten in rekening gebracht wanneer u een omgevingsvergunning aanvraagt voor een mantelzorgwoning. 
 

Wat helpend is voor uw aanvraag sneller te kunnen beoordelen

Om uw pré- of post-mantelzorgwoning zo snel mogelijk aan te kunnen vragen kunt u een aantal zaken op een vroeg moment met de gemeente delen. Hierdoor is de beoordeling makkelijker uit te voeren. Wat u op voorhand aan kunt leveren vindt u in dit document: Wat helpend is om aan te leveren bij een aanvraag voor een pré- of post-mantelzorgwoning. 

Mocht u vragen over dit document hebben dan kunt u contact opnemen met: infobouwzaken@jouwgemeente.nl.

1.    Bent u benieuwd wat een mantelzorgwoning allemaal met zich meebrengt en wat het effect op u is wanneer u intensieve mantelzorg wilt gaan verlenen? 

Neem dan contact op met steunpunt mantelzorg via: info@welzijnmolenlanden.nl of via 085-0066089.

2.    Heeft u behoefte aan huishoudelijke hulp? 

Kijk voor meer informatie op: Huishoudelijke ondersteuning | Gemeente Molenlanden. Of neem contact op met het sociaal loket via sociaalloket@jouwgemeente.nl. 

3.    Heeft het realiseren van een mantelzorgwoning financiële gevolgen?

U bent zelf aan zet om een mantelzorgwoning te financieren. Door de gemeente worden geen tegemoetkomingen gedaan voor het realiseren van een mantelzorgwoning. Daarnaast kan het realiseren van een mantelzorgwoning financiële gevolgen hebben, zoals tarieven voor gemeentelijke heffingen. Daarnaast zijn er legeskosten verbonden aan een aanvraag omgevingsvergunning.

4.    Waar kunt u een (pré-)mantelzorgwoning verklaring aanvragen?

De verklaring voor mantelzorg kan worden afgegeven door een huisarts, wijkverpleegkundige of de gemeente. Informatie betreft deze verklaring kan worden aangevraagd bij infobouwzaken@jouwgemeente.nl. Hierna zal het team WMO contact met u opnemen om een huisbezoek in te plannen.
 
5.    Moet u zich als mantelzorger laat registeren?

Ja, dit is raadzaam. Hierdoor bent u ook bij de gemeente bekend als mantelzorger. U helpt de gemeente met overzicht krijgen en u wordt voorzien in de juiste informatie en hulp. Laat u als mantelzorger registreren bij de gemeente, dit kan via www.welzijnmolenlanden.nl bellen kan ook met 085-0066089. 

6.    Wat kan de gemeente betekenen voor de mantelzorgers?

Welzijn Molenlanden ondersteunt mantelzorg. U kunt relevante cursussen, trainingen en bijeenkomsten volgen. Daarnaast ontvangt u, wanneer u bent geregistreerd, een mantelzorgcompliment in de Week van de Mantelzorg. Daarnaast kunt u met uw vragen terecht bij dit steunpunt. Meer vragen? Neem contact op via info@welzijnmolenlanden.nl. Bellen kan ook met 085-0066089.

7.    Met wie kan u contact opnemen om te beoordelen of u een mantelzorgwoning kan plaatsen?

In sommige gevallen is het handig om een principeverzoek in te dienen met de wens die u heeft. Daarnaast zijn er vergunningsvrije en vergunningsplichtige opties. U kunt uw vraag via de mail stellen aan de frontoffice van Team Leefomgeving. Zij kijken graag met u mee wat de mogelijkheden zijn voor het realiseren van een mantelzorgwoning. Mailen kan naar infobouwzaken@jouwgemeente.nl.

8.    Kunt u met het plaatsen van een mantelzorgwoning hinder ondervinden van de rioolproblematiek in de gemeente?

In principe niet wanneer er vergunningsvrij een mantelzorgwoning gerealiseerd wordt. Het is in alle gevallen echter goed om na te gaan bij de gemeente of er geen problemen bij u in de buurt spelen rondom de riolering en of er wellicht andere oplossingen zijn. U kunt hiervoor contact opnemen met: infobouwzaken@jouwgemeente.nl. Ook als u vergunningsvrij een mantelzorgwoning plaatst, dient er overleg plaats te vinden over hoe de aansluiting op het riool gaat plaatsvinden. U kunt hiervoor ook een e-mail sturen naar riolering@jouwgemeente.nl.


9.    U heeft nog geen mantelzorg nodig maar kijkt wel vooruit naar de toekomst, welke mogelijkheden zijn er?

U kunt een gesprek aanvragen om te zien of u recht heeft op een pre-mantelzorgwoning. U kunt uw aanvraag sturen naar infobouwzaken@jouwgemeente.nl. We nemen dan contact met u op om het gesprek in te plannen.

10.    U heeft momenteel nog geen mantelzorg nodig maar er is sprake van een progressieve ziekte, welke mogelijkheden zijn er?

De gemeente heeft in het beleidskader een clausule opgenomen om af te wijken van het beleid. Hiermee is het mogelijk om maatwerk te leveren. Heeft u een progressieve ziekte dan gaan we met u in gesprek en maken gezamenlijk afspraken. Het is dan in bepaalde gevallen mogelijk om preventief een mantelzorgwoning te realiseren. U kunt een gesprek aanvragen door een mail te sturen naar infobouwzaken@jouwgemeente.nl.

11.    U woont in een monument / beschermd stads- en dorpsgezicht. Kan er bij de woning een mantelzorgwoning geplaatst worden?

Het is in dat geval goed om een principeverzoek in te dienen bij de gemeente. In dit geval zal de Erfgoedcommissie ook naar de aanvraag kijken. U kunt een verzoek of vraag neerleggen bij infobouwzaken@jouwgemeente.nl of direct een principeverzoek indienen via  Samenwerken naar een aanvraag | Gemeente Molenlanden.

12.    Wat betekent een mantelzorgwoning voor mijn belastingen? 

Vragen hierover zijn vaak complex van aard. Daarom kunt u het beste contact opnemen met team Belastingen van de gemeente (088-75 15 000)

13.    Welke consequenties heeft het plaatsen van een mantelzorgwoning? Heb ik nog recht op huishoudelijke hulp?

De WMO bepaalt of u aan de voorwaarden voldoet voor huishoudelijke hulp. Het kan zijn dat u hier nog recht op heeft. 

14.    Zijn er nog eisen waaraan de mantelzorgwoning moet voldoen?

Ja, deze zijn opgenomen in Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl)
 

Bent u benieuwd wat het verlenen van mantelzorg allemaal met zich meebrengt en wat het effect op u is wanneer u mantelzorg wilt gaan verlenen? Neem dan contact op met steunpunt mantelzorg via: info@welzijnmolenlanden.nl of via 085-0066089.