Verkennend bodemonderzoek vanwege verf hoogspanningsmast

Dit voorjaar ontving de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid een melding over onderhoudsreinigingswerkzaamheden bij een hoogspanningsmast in Nieuw-Lekkerland. Daarbij kwamen verfresten naar beneden, ze kwamen onder meer terecht in volkstuinen. Inmiddels zijn de verfresten van de locatie verwijderd en is na overleg met de gemeente de bodem van de volkstuinen uitgebreid onderzocht. Uit de resultaten blijkt dat de werkzaamheden niet hebben gezorgd voor een bodemverontreiniging. Wel bleek dat de bodem licht verontreinigd is met lood. De volkstuinen kunnen gewoon gebruikt worden. Er zijn adviezen gegeven over hoe de inname van grond met lood zoveel mogelijk te voorkomen. Alle betrokkenen zijn of worden door OZHZ en de gemeente geïnformeerd.

Melding van loslatende verfdeeltjesDe melding is ontvangen voor de werkzaamheden aan de mast ter hoogte van de Venuslaan. Deze masten werden met water onder hoge druk gereinigd. Daarbij kwamen verfresten naar beneden, ze kwamen onder meer terecht in de volkstuinen. Tennet heeft de neergekomen verfresten opgeruimd. Omdat oude verf soms schadelijke stoffen kan bevatten is onderzoek uitgevoerd. Op deze manier is vast te stellen of de bodem verontreinigd is geraakt door de reinigingswerkzaamheden en zo ja, met welke stoffen.

De verfresten
De afgelopen maanden heeft de gemeente samen met de omgevingsdienst een onderzoek laten uitvoeren. Een onafhankelijk bureau heeft de bodem en verfresten onderzocht op schadelijke stoffen. Uit dit onderzoek bleek dat de verfresten schadelijke stoffen bevatten.Het gaat hier voornamelijk om de stoffen zink, chroom, chroom VI en lood.

Door het wassen van handen en afspoelen van groenten, is de kans verwaarloosbaar klein dat gebruikers van de volkstuinen verfdeeltjes binnen krijgen.

Verontreiniging van de bodem
Daarnaast namen onderzoekers bodemmonsters in de verschillende volkstuinen vlakbij de mast. Deze monsters komen uit de bovenste twintig centimeter: de toplaag. Als de verfresten een verontreiniging hebben veroorzaakt, dan zijn de stoffen namelijk terug te vinden in deze toplaag (de contactzone). Uit het onderzoek bleek dat de grond licht verontreinigd is met lood en plaatselijk met molybdeen en zink. Er is geen chroom VI aangetroffen. Uit het bodemonderzoek blijkt ook dat deze bodemverontreiniging niet is veroorzaakt door de verfresten afkomstig van de mast. In alle bodemmonsters van de volkstuinen is namelijk lood aangetroffen, ongeacht of op die plek ook verfresten waren neergekomen.

In het verleden werd lood vaak gebruikt, bijvoorbeeld op werkplaatsen, industrieën en havens. Op verschillende plekken in onze regio zien we dan ook bodemverontreinigingen door lood. Uiteindelijk is deze stof verspreid naar meerdere locaties, bijvoorbeeld doordat verontreinigde grond is gebruikt voor ophogingen. Het is goed mogelijk dat de lichte loodverontreiniging op deze manier is ontstaan in het volkstuinencomplex in Nieuw-Lekkerland. Ook de omwonenden zijn geïnformeerd over het bodemonderzoek.

Gebruik van de volkstuinen
Lood heeft een negatieve invloed op onze gezondheid, vooral bij jonge kinderen (0 tot 6 jaar). Kinderen zijn gevoelig voor lood door een nadelig effect op het leervermogen. Eenmaal binnengekregen lood blijft jarenlang aanwezig in het lichaam. Ook na de kinderleeftijd kan lood nadelige effecten op de gezondheid hebben. Daarom is het belangrijk om het binnenkrijgen van lood zoveel mogelijk te voorkomen. Als bij u lood in de bodem aanwezig is, kunt u het beste de gebruiksadviezen voor lood in de bodem opvolgen, zoals het afspoelen van zelfgekweekte groenten en fruit en handen wassen na buitenspelen of tuinieren. Daarnaast kunt u overwegen om gewassen in bakken met schone teelaarde te kweken. In dit geval gaat het om een lichte verontreiniging met lood. De hoeveelheid lood die men binnen kan krijgen door consumptie van gewassen uit de volle grond van de volkstuinen is beperkt.

Herhaling voorkomen
De eigenaar van de hoogspanningsmast is aangeschreven vanwege de naar beneden komende verfresten. Zij moeten ervoor zorgen dat dit niet nogmaals gebeurt. De Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid controleert hierop. Ziet u zelf een verontreiniging door een bedrijf? Dan kunt u altijd via ozhz.nl of de milieutelefoon een melding doen.

Meer weten?
Wilt u meer weten? Op ozhz.nl of Molenlanden vindt u de veelgestelde vragen over dit bodemonderzoek. Met vragen over lood en uw gezondheid, kunt u terecht bij uw huisarts of bellen met de GGD.

Bodemonderzoek

Veelgestelde vragen


Ik heb de verfdeeltjes toen ook aangetroffen in mijn (volks)tuin. Is dit schadelijk voor mijn  gezondheid? 

De kans om verfdeeltjes in het lichaam binnen te krijgen is klein. Met name door gebruikelijke handhygiëne (handen wassen na contact met grond of verfdeeltjes) en het afspoelen van moestuingewassen voor consumptie, wordt blootstelling voorkomen. Zelfs als omwonenden of moestuingebruikers in de afgelopen maanden in enige mate deeltjes of stof van de verf hebben binnengekregen, levert dat een verwaarloosbaar klein gezondheidsrisico op. De afgelopen tijd is er veel publiciteit geweest over gezondheidsrisico’s door blootstelling van mensen aan chroom-VI houdende verf(stof). Dit betreft grotere gezondheidsrisico’s voor personen die – doorgaans beroepsmatig – jarenlang intensief en veelvuldig zijn blootgesteld aan chroom-VI houdende verf(stof). Daar is in dit geval geen sprake van. Bron: GGD Zuid-Holland Zuid 


Mijn kinderen spelen al jaren in de tuin / wij eten al jaren uit de tuin, lopen wij nu risico? 

U en uw kinderen kunnen lood binnenkrijgen door hand-mondcontact (grond komt via vieze vingers in de mond) of als u groenten eet die in verontreinigde grond geteeld zijn. Groenten kunnen via de wortels lood uit de grond opnemen of u kunt kleine deeltjes vervuilde grond binnenkrijgen via ongewassen groenten. In hoeverre dit ongezond is, hangt af van het soort vervuiling en de hoeveelheid die in het lichaam terechtkomt. Dit wordt bepaald door zaken als hoe vaak jonge kinderen op de onbedekte grond spelen, hoe vaak en hoeveel groente u en uw kinderen uit de tuin eten en het soort groente (niet alle soorten nemen evenveel lood op). In de praktijk blijkt vaak dat de risico’s van het eten van gewassen geteeld op vervuilde grond beperkt zijn. Toch is het verstandig om onnodige blootstelling aan verontreinigende stoffen zo veel als mogelijk te voorkomen.  


Waarom worden de tuinen niet gesaneerd? 

Het gaat om een lichte loodverontreiniging, sanering is daarom niet noodzakelijk. Door de gebruiksadviezen te volgen, krijgt u geen of heel weinig lood binnen. Wel hoort u mogelijk volgend jaar over een regionaal onderzoek naar loodverontreinigingen in volkstuinen. Dat gaat de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid doen in opdracht van de Provincie Zuid-Holland. De waarden die nu zijn aangetroffen in de moestuinen aan de Venuslaan zijn ook dan geen aanleiding voor andere maatregelen dan het opvolgen van de gebruiksadviezen.  


Het algemene advies bij lood in de bodem is om te telen in bakken met schone grond. Geldt dat ook bij deze moestuinen? 

Het gebruiksadvies om groenten te kweken in plantenbakken met schone teelaarde is één van de adviezen om zo min mogelijk lood binnen te krijgen. Voor volkstuingebruikers is dit advies niet makkelijk uitvoerbaar. Andere gebruiksadviezen zijn wel gemakkelijk uit te voeren:  

  • gebruik handschoenen bij het tuinieren in de volkstuin en was uw handen na contact met de grond;
  • jonge kinderen kunnen beter niet spelen op vervuilde grond;
  • zelfgekweekte groenten en fruit grondig wassen voor consumptie en
  • inloop van grond in huis beperken en regelmatig stofzuigen.  

In de volkstuinen in Nieuw-Lekkerland gaat het om een lichte verontreiniging met lood. Door de gebruiksadviezen zo veel mogelijk op te volgen, krijgt men zo min mogelijk lood binnen.